Mijn kind heeft examenstress. Wat kan ik doen?

Tips om je kind te ondersteunen tijdens examens

Ga na waar je kind behoefte aan heeft

Het allerbelangrijkste is om jouw hulp af te stemmen op de vraag van je kind. Waar heeft jouw kind behoefte aan? Zijn dat praktische dingen of heeft het vooral behoefte aan emotionele steun? Luister goed en zit er ook niet te veel bovenop. Vraag dus niet al te vaak hoe het gaat, maar laat je kind weten dat ze met je kunnen praten over zorgen of problemen die ze tegenkomen tijdens het leren.

Creëer een rustige omgeving

Zorg voor een opgeruimde plek zonder lawaai waar je kind kan leren zonder afleidingen. Dit kan helpen om de concentratie te verbeteren. Een rustige sfeer kan er ook voor zorgen dat je kind eerder aangeeft wat het nodig heeft.

Geef emotionele steun

Luister naar je kind, moedig het aan en geef positieve feedback. Laat het weten dat je trots bent, ongeacht de resultaten. Door positief te blijven kun je stress verminderen.

Blijf zelf kalm

Jouw gedrag heeft invloed op het stressniveau van je kind. Door zelf kalm te blijven, heeft je kind een rustige omgeving om zich voor te bereiden op de examens. 

Heb realistische verwachtingen

Moedig je kind aan om hun best te doen, maar leg geen onrealistische druk op. Elk kind heeft een eigen tempo en capaciteiten.

Vermijd vergelijkingen

Vergelijk je kind niet met anderen. Ieder kind is uniek en heeft eigen sterke punten en uitdagingen. 

Wees flexibel en begripvol

Begrijp dat deze periode voor je kind stressvol kan zijn en wees flexibel met huisregels en verwachtingen. Bijvoorbeeld met helpen opruimen of andere klusjes in huis, waar jullie afspraken over hebben.

Help bij het plannen en organiseren

Help je kind bij het maken van een realistische studieplanning en het stellen van doelen. Dit kan je kind helpen om grip te houden op al het leerwerk.

Maak afspraken over wanneer je kind leert

Doe dit om te zorgen dat je kind voldoende rust krijgt. Spreek bijvoorbeeld een eindtijd af wanneer je kind genoeg heeft geleerd. Of spreek af dat je kind eerst een uurtje kan chillen na een examen voordat je kind weer gaat leren voor het volgende examen.

Help je kind met sociale media en mobiel telefoongebruik

Zoek vooral samen met je kind uit wat het beste werkt om te voorkomen dat sociale media en mobiel telefoongebruik te veel onrust veroorzaakt. Denk daarbij bijvoorbeeld aan afgebakende momenten om de mobiel te gebruiken, zoals: neem na elke 25 minuten een pauze van 5 minuten waarin je even kunt scrollen of app na 50 minuten 10 minuten met vrienden. De smartphone kan voor jongeren ook een manier zijn om onderling contact te hebben over de examens. Ook dan is het goed om daar bewuste momenten voor te kiezen, zodat je kind langer geconcentreerd kan blijven.

Zorg voor gezonde gewoonten en verwen je kind een beetje

Moedig gezonde gewoonten aan, zoals voldoende slaap, gezonde voeding en regelmatige lichaamsbeweging. Dit draagt bij aan een betere concentratie en stemming. En vertroetel je kind zonder dat dat heel nadrukkelijk is.

Zorg voor ontspanning

Stimuleer je kind om regelmatig pauzes te nemen tijdens het leren om te ontspannen en op te laden. Dit kan helpen om stress te verminderen en evenwicht te bewaren. Ook sporten kan helpen bij het reguleren van stress. Door te sporten kun je je hoofd leeg maken en zit je beter in je vel. Je kunt je kind hierin ondersteunen door samen activiteiten te ondernemen.

Vier de successen

Vier de inspanningen en prestaties van je kind, ongeacht het resultaat. Het gaat erom dat ze hun best hebben gedaan.

Focus niet alleen op het examen

Stilte en rust zijn voorwaarden, maar de focus in het gezin moet niet alleen maar op je kind en de examens komen te liggen.

Als je kind (te) veel stress heeft tijdens examens

Het hebben van stress tijdens de examens is normaal. Stress is soms nodig om te kunnen presteren. Maar het hebben van te veel stress is niet gezond en kan resultaten in de weg zitten. Bovenstaande tips kunnen ook goed werken als je kind (te) veel stress ervaart. 

Als jouw kind veel stress ervaart kan het moeilijk zijn om dingen in een groter geheel te zien. Help je kind daarom met het relativeren. Bedenk samen waarom je kind veel stress van ervaart door de examens. Is je kind bang om te zakken of wil je kind graag een hoog cijfer halen? Of staat je kind er bijvoorbeeld voor een vak slecht voor? Dan kan het helpen om met elkaar te kijken hoe dit voor de andere vakken is. Een slecht cijfer hoeft niet direct erg te zijn. Dat met elkaar bespreken kan al wat stress wegnemen. Zie je dat je kind hard voor de examens werkt? Benoem dit dan ook. Een compliment doet soms wonderen.

Ook kun je je kind helpen bij het ombuigen van negatieve gedachten naar positieve gedachten. Bespreek bijvoorbeeld samen eerdere successen. Heeft je kind al eerder een toets gemaakt die veel stress veroorzaakte? Benadruk de successen en geef je kind het gevoel dat je er vertrouwen in hebt. 

Als je kind onverschillig is over examens

De hersenen van jongeren zijn nog volop in ontwikkeling. Daardoor hebben ze soms moeite met het inschatten van de lange termijn gevolgen van hun gedrag. Door met je kind te praten over de eventuele gevolgen kan een kind een beter beeld vormen van de gevolgen op de lange termijn. 

Het kan ook zijn dat je kind er geen vertrouwen in heeft de examens succesvol af te ronden. Dit kan de motivatie om hun best te doen voor de examens verminderen. Door je kind het gevoel te geven dat je er vertrouwen in hebt dat het de examens succesvol af kan ronden kun je je kind hierin ondersteunen. 

De examenperiode kan ook overweldigend zijn waardoor jongeren niet weten hoe ze het moeten aanpakken en waar ze moeten beginnen. Het kan dan helpen samen met je kind te gaan zitten en een overzichtelijke en haalbare planning te maken. 

En tot slot: Het kan best lastig zijn als je kind niet vooruit te branden is en het liefst de hele dag in bed ligt of aan het gamen is. Maar het heeft geen zin om tijdens de examenperiode je kind verwijten te maken die niet meer opgelost kunnen worden. Opmerkingen die beginnen met 'had je maar' of 'ik zei je toch' werken alleen maar stress verhogend en demotiverend. Probeer ook hier kalm te blijven en het gesprek aan te gaan en positief gedrag van je kind te belonen.