Mensen met een licht verstandelijke beperking (lvb) hebben een intelligentiequotiënt (IQ) tussen de 50 en 85, beperkingen in hun sociaal aanpassingsvermogen en vaak ook bijkomende problematiek. Het hebben van een licht verstandelijke beperking betekent niet per definitie dat een ouder geen 'goed genoeg' opvoederschap kan bieden: een deel van de lvb-ouders functioneert prima en heeft geen professionele ondersteuning nodig.
Onderzoek laat echter zien dat een groot deel van de lvb-ouders niet 'goed genoeg' functioneert als ouder. Kinderen van deze ouders lopen een verhoogd risico op bijvoorbeeld verwaarlozing of hechtingsproblemen. Om dit risico te beperken is het van belang dat er effectieve interventies bestaan, speciaal voor lvb-ouders (en hun kind) die ondersteuning nodig hebben.
Effectieve interventies
Methodieken die gebruikt worden bij de ondersteuning van lvb-ouders kunnen ingedeeld worden in twee categorieën:
- Methodieken gericht op het aanleren van sociale- en/of opvoedvaardigheden.
- Methodieken gericht op complexe problematiek.
Zowel in Nederland, als internationaal, is er beperkt (wetenschappelijk) onderzoek gedaan naar deze methodieken. Dat laat enige positieve effecten zien.
Methodieken gericht op aanleren van vaardigheden
Op basis van beperkt onderzoek naar de eerste categorie methodieken kan voorzichtig gesteld worden dat de nadruk in oudertrainingen dient te liggen op het aanleren van concrete vaardigheden:
- Via effectieve leerstrategieën: modelleren, taakanalyse (vaardigheden in stukjes opbreken), oefenen in 'echte situaties', positieve feedback, prijzen en belonen.
- In een omgeving waarin deze vaardigheden ook gebruikt gaan worden (meestal thuis).
Methodieken gericht op complexe problematiek
Van methodieken gericht op complexe problematiek is er naar ons weten geen overzicht van effectonderzoek specifiek bij deze doelgroep. De methodieken voor multiprobleemgezinnen lijken uiterst geschikt te zijn voor lvb-ouders, maar de vorm van deze methodieken moet dan wel aangepast te worden naar het cognitieve vermogen van deze doelgroep.
Hulpverlening
Uit een praktijkstudie blijkt dat de hulpverlening aan lvb-ouders dient te bestaan uit:
- het voorkomen van overbelasting
- het versterken van het sociale netwerk
- het bieden van perspectief
- het hanteren van een multidisciplinaire aanpak
Daarbij is het van belang dat hulpverleners een basishouding aannemen waarin zij niet alleen kijken naar de risicofactoren in het gezin. Zij moeten ook kijken naar de sterke kanten, waarbij zij de ouders als partners beschouwen en hun hulpvraag serieus nemen.
Meer informatie
Lees meer in: Wat werkt voor licht verstandelijk beperkte ouders?