Werken aan een veilig pedagogisch klimaat in de klas

Wat verstaan we onder een veilig pedagogisch klimaat?

Een veilig pedagogisch klimaat is een leeromgeving waarin kinderen en jongeren zich gezien, gehoord en gewaardeerd voelen. Daarin heerst een sfeer waarin zij zich emotioneel, sociaal en fysiek veilig voelen, zodat zij optimaal kunnen leren en zich kunnen ontwikkelen. Een veilig pedagogisch klimaat vergroot ook het werkplezier van leraren.  

Hoe werk je aan een veilig pedagogisch klimaat?

Als leraar heb je een belangrijke rol in het scheppen en versterken van een veilig pedagogisch klimaat in de klas. Hoe doe je dat?

De relatie tussen de didactische aanpak en het pedagogisch klimaat

Pedagogiek en didactiek lijken vaak tegenpolen, maar in de praktijk gaan ze juist hand in hand. Leerlingen die goed in hun vel zitten, leren gemakkelijker en andersom draagt schoolsucces er aan bij dat leerlingen zich prettig voelen. Dit doe je door:

De sfeer in de klas

Leerlingen voelen jouw stemming aan. Voel jij je prettig en ontspannen? Dan is de kans groot dat dit de sfeer in klas positief beïnvloedt. Daarom:

• Begin de schooldag of de les positief, op een manier die bij jou en de school past, bijvoorbeeld iedereen een hand geven, kort vragen wat iedereen bezighoudt, een grap vertellen of een stuk voorlezen.
• Leer je leerlingen kennen: begin het schooljaar met kennismakingsactiviteiten en blijf interesse tonen in hun belevingswereld.
• Toon warmte en genegenheid in het contact met je leerlingen. Waardeer hun creatieve ideeën.
• Heb oog voor verschillen in achtergrond en interesses van je leerlingen en draag uit dat iedereen erbij hoort.
• Heb je zelf geen topdag? Laat het je leerlingen weten en vraag om er een beetje rekening mee te houden. Jouw openheid kan bijdragen aan de sfeer en het onderling vertrouwen.

De Gouden Weken: voor een geslaagd schooljaar (Leraar24.nl)

De relatie met leerlingen

Een goede sfeer in je klas maakt het gemakkelijker om de relatie met individuele leerlingen te versterken. En andersom draagt een goede relatie met leerlingen ook bij aan een positieve sfeer in de klas.

• Voor elke leerling is het belangrijk om zich gezien, gewaardeerd en gehoord te voelen, en te worden gemist bij afwezigheid. Laat in een drukke klas met een blik of gebaar merken dat je blij bent de leerling en diens inzet te zien. Dat werkt motiverend. Heb je een leerling gemist, wees dan oprecht nieuwsgierig naar de reden voor afwezigheid. Dat kan drempels om naar school te gaan wegnemen.
• Koester hoge verwachtingen van alle leerlingen, ongeacht hun achtergrond of persoonlijke omstandigheden. Dat helpt leerlingen om zich veilig te voelen bij het leren van nieuwe dingen en zo nodig hulp te vragen aan jou of aan klasgenoten.
• Vraag wat de leerling buiten school graag doet en wie daarbij belangrijk zijn. Benut deze kennis in de schoolcontext. Het zelfvertrouwen of de interesse buiten school kan bijdragen aan vertrouwen en schoolsucces binnen de school. 

Wie kan je steunen bij het werken aan een veilig pedagogisch klimaat?

Je klas is onderdeel van je school, die weer verbonden is met de buurt. Samen zorg je  voor een goede sfeer in en rond de school. Als dat niet vanzelf gaat in je klas, kun je tips van anderen gebruiken. 

• Collega's kunnen met je meedenken in overleggen, tijdens intervisie of door met elkaar mee te kijken in de les en feedback te geven. Zie ook 6 manieren om te groeien als leraar - Leraar24  en Samen met collega's werken aan een positief en veilig schoolklimaat.
• Ouders weten wat belangrijk is voor hun kind en hoe je het contact kunt verbeteren. Ook kunnen ouders samen bijdragen aan een positieve sfeer in en rond school. Lees ook: Hoe bouw je met ouders aan een positief schoolklimaat?
• Samenwerkingspartners in de wijk kunnen meedenken over het verbeteren van de sociale veiligheid in en rond school. Lees ook Samenwerking tussen jongerenwerk en school, Hoe benut je als school de kracht van de wijk? en Samenwerking tussen school en wijkteam.