Hoe ga je als leraar om met te hoge verwachtingen van ouders?

Waar komen te hoge verwachtingen vandaan?

Prestatiedruk bij leerlingen is een breed maatschappelijk verschijnsel. Ouders kunnen om verschillende redenen te hoge verwachtingen hebben van hun kind. Ze kunnen voor hun kind een bepaalde toekomst voor ogen hebben en daar alles aan willen doen. We leven ook in een prestatiegerichte samenleving die veel waarde hecht aan opleidingsniveau en schoolprestaties. Het is moeilijk om je daar als ouder aan te onttrekken. Maar te hoge of onrealistische verwachtingen kunnen leiden tot faalangst en stress bij kinderen.  

Hoe kun je als leraar met te hoge verwachtingen van ouders omgaan? 

Erken de betrokkenheid van de ouders en stel het belang van het kind voorop

• Dat ouders hoge verwachtingen hebben van hun kind is positief. Zij geloven in de groei en ontwikkeling van hun kind. Vraag jezelf vragen af of je zelf ook vanuit hoge verwachtingen werkt. Wat zijn je verwachtingen van een leerling? Waar zijn deze op gebaseerd?
• Ouders willen graag serieus genomen worden. Laat hen eerst vertellen over het kind en hun verwachtingen. Daardoor voelen zij zich gehoord en krijg jij als leraar zicht op hun zorgen, drijfveren en achterliggende waarden.
• Erken hun grote betrokkenheid. Spreek er waardering voor uit, ook zonder het er per se mee eens te zijn.
• Zet in het contact altijd het kind centraal. Het kind is jullie gedeelde belang. Stel vragen over de intentie van ouders, zoals 'Wat hoop je dat het kind bereikt?' en 'Wat vind je belangrijk in diens ontwikkeling?'

Houd het contact professioneel 

• Blijf dicht bij je eigen pedagogische expertise en kennis over ontwikkeling. Durf daarop te vertrouwen, ook als minder ervaren leerkracht. De leraar kent het kind in de context van de klas het beste.
• Bereid je goed voor op gesprekken met ouders: wat je wilt zeggen, welke voorbeelden je wilt gebruiken en wat het doel van het gesprek is.
• Maak de ontwikkeling van het kind concreet en zichtbaar: ga uit van professionele kennis op basis van leerresultaten, ontwikkeling, gedrag, werkhouding. Gebruik toetsgegevens, observaties en voorbeelden. Leg daarmee uit waar het kind objectief gezien staat in de ontwikkeling.
• Wees duidelijk als iets niet in het belang van het kind is. Leg uit wat de gevolgen zijn van te veel druk of te weinig succeservaringen.
• Zeg het als iets niet in het belang van het kind is of niet haalbaar. Geef vervolgens aan wat wel realistisch is. Houd het positief. Formuleer wat je wel doet voor het kind, niet alleen wat niet kan. Probeer een alternatief te bieden, bijvoorbeeld: 'Een overstap naar een hoger niveau zou nu te veel zijn. Wat we kunnen doen is binnen het huidige aanbod extra uitdaging geven?'
• Laat ouders merken dat je hun betrokkenheid waardeert, maar dat de leraar een onderwijsprofessional is die de regie heeft over de ontwikkeling van het kind op school. 

Blijf in verbinding met ouders 

• Blijf zoeken naar de gezamenlijke doelen voor het kind. Laat ouders ervaren dat school en thuis samenwerken aan het welzijn en de ontwikkeling van het kind, ieder vanuit een eigen rol. 'U kent uw kind van thuis, wij van de klas. Laten we die kennis samenbrengen.'
• Blijf investeren in de relatie met ouders buiten spannende momenten, dus in positieve contactmomenten. 

Werk aan professionalisering van het schoolteam   

• Als leraar sta je er niet alleen voor. Het is een teken van professionaliteit om anderen te bevragen. Betrek de intern begeleider, bouwcoördinator, andere collega's of directie.
• Zorg als schoolteam voor een consistente boodschap en gedeelde verantwoordelijkheid. Laat ouders weten wat het beleid van school is en dat het geen individuele mening is. Voorkom dat ouders van de ene leraar iets anders horen dan van de andere.
• Zeker startende leraren hebben begeleiding, training, coaching en intervisie nodig. De schoolleider heeft een belangrijke rol om dit mogelijk te maken.

Meer informatie

Gelijkwaardige samenwerking tussen ouders en schoolSamen met collega's werken aan een positief en veilig schoolklimaat Samenwerken met ouders met een andere achtergrond dan jijzelfOud-intern begeleider Hoda Yamani over de samenwerking tussen school en oudersGedeeld eigenaarschap: de stem van leerlingen in hun leerproces