Uitgangspunten IJslands model
De IJslandse aanpak helpt jongeren kansrijk en gezond op te groeien. Dit doet de aanpak door zich te richten op de vier belangrijkste omgevingsfactoren: het effect van het gezin, de peergroep, school en vrijetijdsbesteding op het middelengebruik van jongeren.
Meer informatie over de werking van het IJslandse preventiemodel vind je op de website van het Trimbos Instituut. Eén van de speerpunten van het IJslandse preventiemodel is inzetten op zinvolle vrijetijdsbesteding. Dit kan een vrijetijdsactiviteit zijn, maar ook een bijbaantje of vrijwilligerswerk. Wat waren de activiteiten en effecten in de verschillende pilotgemeenten rondom zinvolle vrijetijdsbesteding? Hoe hielp dit jongeren kansrijk en gezond op te groeien? Vier gemeenten vertellen.
Jongeren aan het werk voor jongeren
In de pilots in Dedemsvaart en Súdwest-Fryslân wilden de projectleiders vanuit de focus op zinvolle vrijetijdsbesteding het vrijetijdsaanbod vergroten, en daarbij een baantje creëren voor jongeren. In Dedemsvaart is dat het Team Actief geworden, dat vakantieactiviteiten organiseert voor en door jongeren. Een begeleider van de gemeente helpt de jongeren uit Team Actief om buiten de gebaande paden te denken, en zorgt ervoor dat de randvoorwaarden veilig zijn – dus bijvoorbeeld geen vrijetijdsactiviteit in een café waar alcohol en drugs gebruikt worden.
Dit heeft het opgeleverd: de jongeren van Team Actief slagen er veel beter dan de gemeente in om deelnemers te vinden voor vrijetijdsactiviteiten. Daarnaast krijgen ze van de gemeente de kans om zelf dingen te leren. Eén jongere wilde bijvoorbeeld graag fotograferen. De gemeente ging voor haar op zoek naar een professionele fotograaf die tips kon geven. Met Team Actief snijdt het mes aan twee kanten.
Samenwerking met lokale ondernemers
Bij het opzetten van de pilot op Texel gaven de projectleiders aan dat zinvolle vrijetijdsbesteding en ouderbetrokkenheid focuspunten zijn. Ze riepen uitdrukkelijk ook het bedrijfsleven op om mee te denken. En daar bleken de commerciële partners heel goed in. De lokale surfschool ontwikkelde bijvoorbeeld een surfcursus voor jongeren waar ook ouders bij betrokken worden. Zij worden uitgenodigd om te zien hoe het eraan toegaat, wat de sfeer is, en kunnen tijdens de lessen gebruikmaken van het strandpaviljoen. Daar ontmoeten ze ook andere ouders. In één les gaan de ouders daadwerkelijk met de jongeren in zee. Zo ervaren zij wat hun kinderen aan het doen zijn. Daarnaast zorgt het voor een ontspannen contact tussen ouders onderling, want 'samen in zo'n pak het water in', dat schept een band.
Dit heeft het opgeleverd: De cursus kan op veel belangstelling rekenen en de aanvliegroute biedt hierdoor inspiratie voor andere op te zetten cursussen. Het raakt verschillende focuspunten uit het IJslandse model: zinvolle vrijetijdsbesteding voor jongeren, betrokkenheid van ouders bij hun kinderen, en verbinding tussen ouders onderling. Daarnaast zijn er nieuwe verbindingen gemaakt met partners en is de samenwerking met commerciële partners tot een hoger level getild.