'Jeugdhulp in gezinsvormen' omvat verschillende varianten van steungezinnen, pleeggezinnen en gezinshuizen, die kinderen een 'zo thuis mogelijke' plek bieden om op te groeien.
Informele zorg
Bij informele varianten van jeugdhulp in gezinsvormen neemt een gezin uit het eigen netwerk een deel van de zorg voor het kind op zich. Het kind logeert bijvoorbeeld een tijdje bij het andere gezin of verblijft er wekelijks een dagdeel of een etmaal. Het kind komt terecht in een vertrouwd gezin, met vaak dezelfde culturele achtergrond.
Het wijkteam kan ouders helpen een gezin te vinden in het eigen netwerk. De gemeente heeft geen formele rol in deze variant van jeugdhulp in gezinsvormen.
Preventieve en lichte vormen
In verschillende gemeenten kunnen gezinnen een beroep doen op een steungezin, dat een of meerdere dagdelen per week voor hun kind zorgt. Een vrijwilligersorganisatie of een wijkteam traint de steungezinnen en koppelt de vraag- en steungezinnen aan elkaar. Voorbeelden hiervan zijn steunouders, buurtgezinnen en meeleefgezinnen.
Pleegzorg
Pleegouders voeden voor korte of langere tijd een kind van iemand anders op in hun eigen gezin, tot het kind terug naar huis kan of op eigen benen kan staan. Pleegouders worden gescreend en begeleid door een pleegzorgaanbieder; in veel gevallen is dat een jeugdhulpaanbieder in de regio. Zij krijgen een vergoeding voor de kosten van de verzorging van het kind.
Pleegzorg kan voltijds of in deeltijd worden aangeboden, bijvoorbeeld alleen in de weekeinden of tijdens de vakantie.
Voor pleegzorg is altijd toestemming nodig van de gemeente, omdat zij de plaatsing financiert. De gemeente verleent die toestemming door middel van een zogenaamde verleningsbeschikking.
Pleegzorg kan geboden worden door een iemand uit het netwerk van het gezin: netwerkpleegzorg. Wanneer in het netwerk geen pleeggezin te vinden is, is bestandspleegzorg het alternatief. Hierbij gaat het om gezinnen die zich bij de pleegzorgaanbieder hebben aangemeld. Het kind komt dan dus in een onbekend gezin terecht.
Gezinshuizen
Een gezinshuis is een gezinsvorm voor kinderen met complexe problemen, die vaak wat ouder zijn dan het gemiddelde pleegkind. In een gezinshuis wonen gezinshuisouders met meerdere geplaatste kinderen en soms ook eigen kinderen. Gezinshuisouders zijn beroepsopvoeders die 7 dagen per week 24 uur per dag hun beroep uitoefenen. De gezinshuisouders zijn zelfstandig ondernemer of in dienst van een zorgaanbieder.
Ook voor opvang in een gezinshuis is een verleningsbeschikking van de gemeente nodig.
