Hoe werk ik samen met ouders bij het voorkomen en tegengaan van pesten?

Pesten komt regelmatig voor op de basisschool. Het kan veel schade aanrichten: kinderen voelen zich verdrietig, onzeker of buitengesloten. Soms hebben ze er nog jaren later last van. Leraren spelen een grote rol bij het tegengaan van pesten, maar kunnen dit niet alleen. Samenwerking met ouders is onmisbaar. Hoe pak je dit aan?

Samen met ouders zicht krijgen op pesten

Een belangrijke stap in de samenwerking met ouders is het uitwisselen van informatie over het kind. Goed contact met ouders helpt pesten sneller te herkennen en samen aan te pakken. Soms laat een kind thuis ander gedrag zien, dan op school: in de klas stil en teruggetrokken, thuis juist niet. Door deze verschillen te bespreken, kunnen signalen van pesten sneller worden opgemerkt.

Pesten kan op verschillende plekken plaatsvinden, zoals op school, op de buitenschoolse opvang, online, bij sport en in de wijk. Ouders merken vaak als eerste de signalen van pesten op, omdat zij hun kind op meerdere plekken zien en hun kind hen vertrouwt en vertelt wat er gebeurt.

Voer regelmatig gesprekken met alle ouders en luister naar hun ervaringen met het kind. Dit kunnen formele gesprekken zijn, maar ook korte gesprekken in de wandelgangen of op het plein. Wat vertelt het kind thuis over school? Met wie speelt het kind? Hoe voelt het kind zich in de klas? Wie zijn vrienden? Zo ontdek je problemen eerder en kun je gezamenlijk actie ondernemen.

Blijf in contact met ouders en weet wat er speelt. Soms is een leraar zich er niet van bewust dat een kind het thuis moeilijk heeft met een scheiding of financiële zorgen, waardoor bepaald gedrag in de klas voorkomt. Ouders geven waardevolle inzichten over de thuissituatie, en deze informatie is van meerwaarde bij het aanpakken van pesten.

Lees meer over de signalen van pesten

Bouwen aan vertrouwen

Het uitwisselen van informatie tussen leraren en ouders werkt het beste wanneer er vertrouwen en goed contact is. Vertrouwen groeit als leraren regelmatig contact hebben met ouders, positieve ervaringen over het kind delen, samen met ouders iets organiseren, en gemaakte afspraken nakomen. Begin met het opbouwen van vertrouwen, voordat er problemen zijn. Zo ontstaat er een goede basis voor samenwerking.

Het is belangrijk om ouders van tevoren goed te informeren over de aanpak van pesten en structureel bij schoolactiviteiten te betrekken. Niet alleen bij problemen, maar vooral ook bij leuke momenten. Zo bouw je een goede relatie op en zijn ouders eerder bereid om mee te helpen als er iets speelt.

Drempels bij samenwerking met ouders

Het is niet altijd makkelijk om alle ouders te bereiken. Tijdgebrek door werk of andere verplichtingen, taalverschillen, cultuurverschillen, persoonlijke omstandigheden of verschillen in opvoeding kunnen samenwerking lastig maken. Sommige kinderen delen thuis bovendien weinig over wat er op school gebeurt, waardoor ouders signalen missen. Het kan tijd kosten om een vertrouwensband op te bouwen. Blijf geduldig en onthoud dat elke ouder het beste wil voor het kind.

Sluit aan bij wat de school al doet om ouders te bereiken en onderzoek samen met ouders welke mogelijkheden er zijn om meer ouders te betrekken. Geef ouders een stem en laat hen vooral meedenken en ideeën aandragen. Opvoeden doe je samen.

Lees meer over samenwerken met ouders die de school moeilijk bereikt

Verschil in verwachtingen en kennis

Ouders en school kunnen verschillende ideeën hebben over wat te doen bij pesten. Ouders kennen het schoolsysteem soms niet goed of hebben weinig vertrouwen in de aanpak. Daarnaast kan een leraar andere verwachtingen hebben of de thuissituatie niet volledig kennen. Hierdoor kunnen ouders minder vertrouwen hebben in de voorgestelde oplossing. 

Neem ouders mee in het proces, niet alleen de uitkomst. Vraag ouders naar hun inzichten en mening over het aanpakken van pesten. Bespreek verwachtingen, maak helder wat ieders rol is en taken zijn bij het tegengaan van pesten en controleer of ouders het begrijpen. Leg uit waarom bepaalde stappen worden gezet en neem de zorgen van ouders serieus. Duidelijkheid en openheid zorgen ervoor dat ouders zich gehoord voelen en verbeteren de samenwerking.

Belangrijk is daarnaast dat gemaakte afspraken en inzichten niet verloren gaan bij de overgang naar een nieuwe leerkracht. Zorg daarom voor een goede overdracht en neem ouders hierin mee. Zo blijft de aanpak overeind en wordt de kans kleiner dat pesten terugkomt.

Gebruik ouderavonden om samen afspraken te maken: wat doet de school bij pesten, en wat kunnen ouders thuis doen? Helderheid hierover voorkomt misverstanden en versterkt de samenwerking.

Samen met ouders een veilige omgeving creëren

Een sociaal veilige klas ontstaat niet alleen binnen de schoolmuren, maar ook thuis. Wanneer ouders thuis dezelfde afspraken en waarden ondersteunen als op school, krijgen kinderen een eenduidige boodschap mee over hoe je met elkaar omgaat. 

Ouders kunnen hun kind leren positief met klasgenoten om te gaan, gesprekken over pesten of vriendschappen thuis voortzetten en signalen die zij zien delen met de leraar. Jij als leraar kunt dit stimuleren door in gesprekken met ouders concreet te maken welke afspraken en waarden in de klas centraal staan. 

Het mooiste is als ouders de lijn van school thuis kunnen doorzetten. Zo wordt de verantwoordelijkheid voor een veilige groep gedeeld en versterkt dat het vertrouwen tussen school en thuis.

Foto Mirella van den Burg

Mirella van den Burg, MSc

inhoudsdeskundige Vakmanschap en professionalisering
m.vandenburg [at] nji.nl