Als een kind plotseling wees wordt

Soms staat het leven van een kind in één keer volledig op z'n kop. Net zoals dat van het 7-jarige Duitse meisje dat op het Veluwemeer plotsklaps haar ouders en haar zusje verloor tijdens een tragisch kano-ongeluk. Wat staat een kind te wachten na zo'n vreselijke gebeurtenis? Hoe kan het verder? En wat kun je als ouder hierover laten vastleggen?

Wie zorgt er voor het kind?

Een van de eerste vragen die mensen hebben na zo'n vreselijke gebeurtenis is: wie zorgt er nu voor het kind? Wanneer een kind beide ouders verliest, is het heel belangrijk dat het kind wordt opgevangen door mensen waarbij het zich veilig voelt. Mensen die het kind vertrouwt. Dit kunnen de grootouders zijn, of een oom of tante. Maar soms ook een buurvrouw of goede vrienden van de ouders. Het is daarnaast fijn als een kind dicht bij de vertrouwde omgeving kan blijven. In de buurt van school, vriendjes en de sportclub.

In de meeste gevallen worden kinderen binnen de familie opgevangen en groeien ze hier verder op. Soms is er binnen de familie onenigheid over wie het kind opvangt. Als hier van tevoren geen duidelijke afspraken over zijn gemaakt beslist een kinderrechter wie de voogdij over het kind krijgt. De Raad voor de Kinderbescherming kan hierover adviseren als de rechter dit vraagt. Dan is het uitgangspunt: wat wil het kind en waar voelt het zich prettig bij?

Welke ondersteuning heeft het kind nodig?

Het is belangrijk dat het gezin waar het kind wordt opgevangen, en dat de voogdij krijgt, voldoende ondersteuning biedt aan het kind. Hierbij is het van belang een stabiele basis te bieden waarbij er wordt gezorgd voor een dagelijkse routine. Verder is het belangrijk dat de voogden fysiek en emotioneel beschikbaar zijn voor het kind. Dit betekent onder andere: ruimte bieden aan de emoties van het kind en helpen bij het maken van een begrijpelijk verhaal over de gebeurtenis. Daarbij is het belangrijk dat de voogden zelf ook kunnen rekenen op ondersteuning van de eigen omgeving en, indien nodig, ook van professionele hulpverleners zoals de huisarts, een wijkteam of de specialistische GGZ.

Hoe gaan kinderen om met een ingrijpende gebeurtenis?

Kinderen zijn afhankelijk van de mensen waar ze aan gehecht zijn. Vooral voor hun gevoel van veiligheid. Dit zijn in de eerste plaats de ouders, opvoeders en andere gezinsleden. Wanneer een kind deze mensen door een ongeval plotseling verliest, dan is dat heel ingrijpend. Hoe kinderen hierop reageren is per kind verschillend, en verschilt ook per leeftijd. De meeste kinderen reageren met angst en verhoogde spanning. Sommigen lijken juist nauwelijks te reageren en door te gaan met hun leven. Andere kinderen laten veranderd gedrag zien, zoals agressief of teruggetrokken gedrag, bedplassen, slecht slapen of slecht presteren op school. Het is goed om te weten dat alle bovengenoemde stressreacties normale reacties zijn op zo'n ingrijpende gebeurtenis.

Hoe kan een kind weer verder na zo'n drama?

Een traumatische gebeurtenis heeft natuurlijk blijvend invloed op het leven van een kind en voor de ontwikkeling naar volwassenheid. Dat wil niet zeggen dat een kind niet verder kan met het leven. Veerkracht maakt het mogelijk om te herstellen van een ernstig trauma en wordt beïnvloed door de mate waarin iemand zich door zijn omgeving gesteund voelt. Het merendeel van de kinderen en jongeren die een ingrijpende gebeurtenis meemaakt, ontwikkelt geen traumagerelateerde problemen en is veerkrachtig genoeg om met hulp van anderen na verloop van tijd het leven weer op te pakken.

Moet ik een testament opstellen?

Als (jonge) ouder denk je er misschien niet meteen aan, maar het opstellen van een testament is, in een geval als deze, erg belangrijk voor een kind. Wanneer ouders in een testament hebben vastgelegd wie bij overlijden voor de kinderen moet zorgen, dan is dat meestal bindend. Ook als dit geen familie is. Een testament kan dus voor rust en duidelijkheid zorgen.

Zoek je als ouder of opvoeder hulp of advies? Bekijk hier waar je terecht kunt.

Hulp en advies voor ouders