Peuter | Spelen: al spelend leren

Je peuter speelt graag dicht bij jou 

Je peuter speelt het liefst in de buurt van jou of een ander vertrouwd persoon. Ook wil je peuter jou graag bij het spel betrekken. Je kind doet dit wanneer het daar zin in heeft. Het houdt nog niet echt rekening met waar jij mee bezig bent. Als je aan het koken bent en heen en weer loopt, gaat je peuter er bijvoorbeeld het liefst precies tussenin zitten. Misschien heb je af en toe het idee dat je geen moment voor jezelf hebt. Of lukt het maar niet om klusjes af te maken. Bedenk dat je niet altijd bij je peuter hoeft te zitten om dichtbij te zijn. Vaak is het al genoeg als je iets zegt, of heel even komt kijken, als je peuter iets vraagt. Zo help je je kind weer op weg, en kan het weer verder met spelen. 

Vooral alleen spelen

Peuters spelen nog veel alleen. Samenspelen met een ander kind moeten ze nog leren. Ze spelen vooral naast elkaar. Ze kijken dan naar elkaars spel en doen een beetje hetzelfde. Voor hen is dat toch een soort samen spelen. 

Delen is nog lastig

Peuters verzamelen graag spullen. Ook houden ze hun spullen goed in de gaten. Als iemand aan hun spullen komt, vinden ze dat vaak niet goed. Veel peuters zeggen dan 'van mij'. Delen is op deze leeftijd nog moeilijk voor ze. Probeer daarom als ouder je kind niet te dwingen. Je kunt het delen voordoen, door even kort te spelen met het speelgoed van je peuter en het dan weer terug te geven. Ook kun je je kind stimuleren om te delen. Bijvoorbeeld door samen spelletjes te doen waarbij je op je beurt moeten wachten, zoals memory. Als je kind wat ouder is, kun je uitleggen waarom het belangrijk is om te delen. 

Nadoen en meedoen 

Op deze leeftijd doen kinderen vaak anderen na. Je kind doet graag mee met klusjes in huis. Ook speelt het beroepen na, zoals de postbode. Je kind vindt het waarschijnlijk leuk om dingen met jou samen te doen die jij vaak doet. Zoals boodschappen, de was of stofzuigen. Geef je kind bijvoorbeeld ook een tas, een wasmand met knijpers, of een bezempje om mee te helpen. Vaak vinden kinderen in deze leeftijd 'echte dingen' het leukst om mee te spelen. Ze vinden het leuk om verschillende materialen en voorwerpen te ontdekken.   

Fantasie 

Fantasie helpt peuters om de wereld om zich heen te begrijpen. Ze oefenen allerlei rollen en vaardigheden. Ze doen bijvoorbeeld alsof ze politie of een baby zijn. Zo leren ze zich te verplaatsen in anderen. Ook oefenen ze hoe je met anderen omgaat. Ook denken kinderen zo na over wat ze allemaal hebben gezien en meegemaakt. Door het na te doen, gaan ze het beter begrijpen. Als je peuter je een bordje 'macaroni' geeft, is het leuk als je doet alsof je het opeet. Ook het voorlezen van verhaaltjes vinden peuters leuk. Ze kunnen zich steeds beter inleven in de verhalen of de films die ze kijken. 

Speelgoed dat fantasiespel stimuleert 

• Poppenbuggy en een pop
• Blokken
• Een trommel, tamboerijn of ander muziekinstrument om het geluid te maken
• Vingerverf, (stoep)krijt, kinderklei
• Knuffels
• Potjes en pannetjes
• Verkleedkleren
• Zand en water in een bak

Als je je kind niet te veel speelgoed tegelijk geeft, kun je vaker iets anders tevoorschijn halen. Dat is dan steeds weer een leuke verrassing voor je kind. Ook is beter om je kind niet te veel spullen tegelijk te geven om mee te spelen. Het heeft genoeg aan een stuk speelgoed per keer. Kinderen kunnen op deze leeftijd hun aandacht nog niet goed verdelen over meerdere dingen tegelijk. 

Fantasievriendjes 

Het hebben van een fantasievriendje hoort ook bij deze leeftijd. Dit kan voor peuters een veilige manier zijn om de wereld te ontdekken. Ze vinden het fijn en veilig voelen dat zo'n vriendje altijd in de buurt is. Het fantasievriendje begrijpt dingen beter dan zijzelf en durft ook meer. Ook helpt het bij de ontwikkeling van het geweten: als peuters hun fantasievriendje de schuld geven van iets wat ze zelf hebben gedaan, wordt duidelijk dat ze beginnen te leren wat wel en niet mag. 

Ga naar buiten en zorg voor beweging 

Voor peuters is bewegen leuk en gezond. Ga regelmatig met je kind naar buiten om het de wereld al spelend te laten ontdekken. Neem je kind mee naar een speeltuin of parkje. Geef het de ruimte om te klimmen en te klauteren. Met een bal rollen en overgooien geeft veel plezier. Zo leert je kind nieuwe bewegingen. 

Tips voor het samen spelen 

• Doe met je kind mee, maar laat je kind zo veel mogelijk zelf doen op de eigen manier. Als je kind tijdens het tekenen de wolken geel maakt, is dat prima. Laat je kind lekker creatief zijn.
• Geef je kind invloed in het spel. Zeg bijvoorbeeld: 'We hebben verschillende kleuren verf. Wat wil je daarmee schilderen?'
• Als je kind jou helpt met iets, is dat ook een vorm van spelen. Je kunt je kind laten helpen met het opruimen van de kamer, of samen de was doen.
• Het spelen of meedoen is belangrijker dan het eindresultaat. Het geeft niks als het knutselwerk van je kind anders wordt dan de bedoeling was. Spel is bedoeld om vrij te zijn, het gaat niet om goed of fout.
• Vertel wat jij en je kind doen, wat er gebeurt en benoem de dingen waar jullie mee bezig zijn. Zo gaat je kind begrijpen hoe het spel werkt. Soms gaat het over regels, zoals op je beurt wachten tijdens een spelletje. Soms gaat het over het spelen zelf: bijvoorbeeld de pop eten geven en daarna in bed stoppen, als je peuter vadertje en moedertje speelt. 

Bij een speelotheek kun je speelgoed lenen voor kinderen van 0 tot 12 jaar. Zoals buitenspeelgoed, bordspelletjes, muziekinstrumenten en materialen voor fantasiespel, zoals een winkeltje of keukentje. Ook kun je vaak spellen lenen die het bewegen en denken van je kind stimuleren. Ga voor meer informatie naar Vereniging Speelotheken Nederland.

Risicovol spelen vergroot zelfvertrouwen 

Peuters weten nog niet goed wat gevaar is. Het is daarom verstandig om in de buurt te zijn en op je kind te letten. En bij gevaar moet je natuurlijk altijd ingrijpen. Maar let erop dat je niet alles tegenhoudt wat je kind wil uitproberen. Want dan kan je kind niet goed zelf ontdekken wat het al kan, en wat niet. Jij kent je kind het beste en kunt inschatten waar het al wel en niet goed in is. Of wat het spannend vindt. Kinderen in deze leeftijd vinden het nog lastig om risico's in te schatten. Ze kunnen nog niet op een aangepaste manier de eigen grenzen verleggen. Met risicovol spelen vergroot jouw kind juist het zelfvertrouwen en leert het doorzetten, maar om dat goed te leren heeft het jouw hulp als ouder nodig.