Baby | Spel: fantasie en de wereld ontdekken
Baby's leren door te spelen. Ze kijken, luisteren, voelen, bewegen en proeven. En ze reageren op mensen en voorwerpen om zich heen. Zo leren ze hun omgeving kennen, hun lichaam te gebruiken en een band te krijgen met volwassenen. Op deze pagina lees je hoe je je kind kunt ondersteunen bij het spelen.
Spelen van baby tot peuter
Voor baby's betekent spelen vooral dat ze hun zintuigen gebruiken en ontwikkelen: ze kijken, luisteren, voelen, bewegen en proeven. Een pasgeboren baby kan nog weinig zelf, maar is wel gevoelig voor contact en geluid. Praten, lachen, zingen en knuffelen zijn in deze fase belangrijk. Dit geeft je baby een veilig gevoel. Ook leert je baby zo omgaan met wat het ziet, hoort en voelt.
Ongeveer drie maanden oud
Vanaf ongeveer drie maanden begint je baby voorwerpen vast te houden. Zoals een zacht boekje of een rammelaar. Rond vier maanden probeert je baby ook dingen te grijpen. Baby's hebben vooral aandacht voor materialen die zacht zijn, geluid maken of opvallende kleuren hebben. Door hiermee te spelen, ontdekt je baby de omgeving. Ook leert je kind de zintuigen gebruiken.
Peuterleeftijd
Rond de peuterleeftijd gaat je kind ook fantasie gebruiken in het spel. Het doet jou na, doet alsof het slaapt of gebruikt een doos als hoed. Dit 'doen alsof' is leuk, en ook belangrijk voor de ontwikkeling. Het helpt bij het oefenen van taal, creativiteit en inlevingsvermogen.
Samen spelen
Baby's zoeken vanzelf contact met anderen. Ze reageren op gezichten, geluiden, aanrakingen en gebaren. Ze vinden spelletjes leuk zoals kiekeboe, zingen, praten of gezichtsuitdrukkingen nadoen. Deze spelletjes helpen ook bij de hechting, het herkennen van emoties en het opbouwen van vertrouwen. Spelen met een vertrouwde volwassene helpt baby's ook om taal te leren.
Ontdekken en herhalen
Herhaling is op deze leeftijd belangrijk bij het spelen. Baby's vinden het leuk om steeds opnieuw hetzelfde te doen. Bijvoorbeeld een blokje omgooien, op een knopje drukken of een dekseltje openen en dichtdoen. Door herhaling ontdekken kinderen oorzaak en gevolg: als ik dit doe, dan gebeurt er dat. Zo leren ze dat hun eigen gedrag invloed heeft op de wereld om hen heen.
Zelf spelen
Voor baby's is het ook belangrijk om zelf te ontdekken en proberen. Je hoeft dus als ouder je baby niet de hele tijd te vermaken. Baby's spelen vaak graag met gewone voorwerpen. Zoals bekers, dozen, lepels of doekjes. Ook vinden ze materialen leuk die meerdere zintuigen prikkelen, zoals zand, water of grond. Deze materialen voelen, klinken en bewegen steeds anders: je kunt ze gieten, kneden of door je handen laten glijden. Daardoor geven ze meer prikkels dan bijvoorbeeld een beker, die steeds hetzelfde blijft.
Het is niet belangrijk hoe een kind met speelgoed speelt. Ze hoeven het ook niet 'op de juiste manier' te gebruiken. Het belangrijkste is dat ze het speelgoed in hun eigen tempo kunnen onderzoeken. Laat je baby rustig even zelfstandig spelen, maar blijf altijd in de buurt om te zorgen dat je kind veilig blijft.
Tips om te spelen met je baby
Zorg voor herhaling
Baby's leren door dingen vaak opnieuw te doen. Zing hetzelfde liedje. Of herhaal het spelletje kiekeboe.
Gebruik je stem
Vertel wat je baby doet. Praat tegen je baby en maak oogcontact. Zo stimuleer je taal en verbinding.
Volg je baby en laat je baby jou volgen
Kijk wat je baby zelf wil ontdekken en sluit daarop aan. Maar wissel ook af. Baby's vinden het vaak leuk om jou na te doen. Of te reageren op wat jij doet. Soms volg jij je baby, soms volgt je baby jou. Zo leren jullie samen.
Houd het simpel
Je hebt geen dozen met speelgoed nodig. Simpele voorwerpen zijn vaak al genoeg. Zoals een lepel of zacht boekje en jouw aandacht.
Voorbeelden van spelletjes met je baby
Kiekeboe
Verstop je gezicht achter je handen of een doekje en laat jezelf weer zien.
Spiegelen
Trek gezichten of maak geluidjes die je baby nadoet. Of doe je baby na. Dit zorgt voor verbinding en leert je baby om iets na te doen.
Samen zingen of rijmen
Liedjes met herhaling, beweging en aanraking stimuleren ritmegevoel, taal en sociaal contact. Zoals het liedje 'Klap eens in je handjes'.
Doosjes en potjes
Baby's vinden het interessant om dingen in en uit dozen of potjes te doen. Dit helpt bij het leren van bewegingen.
Doen alsof
Bij oudere baby's kun je beginnen met fantasiespel. Laat je kind 'bellen' met een blokje, eten geven aan een pop, of een washandje als dekentje gebruiken.
Bronnen
- Feldman, F. S., & E. Tompany (2020). Ontwikkelingspsychologie (8ste editie). Pearson.
- Learning Through Play | Encyclopedia on Early Childhood Development. (2023, 1 maart). Encyclopedia On Early Childhood Development.
Lees ook
-
Baby | De algemene ontwikkeling
Baby: algemene ontwikkelingWetenIn de eerste twee jaar ontwikkelt je baby zich op allerlei gebieden. Hoe kun je de ontwikkeling van je kind ondersteunen?
-
Baby | Sociale ontwikkeling: contact met anderen
Baby | Sociale ontwikkeling: contact met anderenOudersDoenBaby's ontwikkelen zich door contact met hun ouders. Lees hoe de sociale ontwikkeling verloopt in de eerste twee jaar en hoe je als ouder kunt ondersteunen.
-
Baby | Hechting: band opbouwen
Hechting: band opbouwenOudersDoenDe band met je kind is nodig om die veiligheid en vertrouwen te laten ervaren in jou als ouder. Hoe verloopt het proces van hechting?
-
Baby | Taal: de eerste woordjes
Eerste woordjesOudersDoenDe taalontwikkeling van je kind begint al voor de geboorte. Als ouder kun je de taalontwikkeling van je kind te stimuleren.
Hulp of advies nodig?
Zoek je als ouder of opvoeder hulp of advies? Bekijk hier waar je terecht kunt.