Wat is ouderschap?

Ouderschap is meer dan opvoeden alleen. Het krijgen van een kind is een ingrijpende gebeurtenis. Voor mensen die een kind krijgen, verandert er veel. Verschillende factoren hebben invloed op het ouderschap, en op hoe ouders dit ouderschap beleven. Zoals het partnerschap, de balans tussen werk en gezin, sociale contacten, de financiële situatie en de levensvaardigheden van ouders.

Ontwikkeling kind en ouder

Ook de ontwikkeling van het kind én die van de ouders hebben een wisselwerking op elkaar. En op de beleving van ouderschap. Als een ouder het ouderschap positief beleeft, heeft dit een positieve invloed op het vertrouwen, welzijn en opvoedgedrag. Dit heeft een positieve invloed op het welzijn van het kind en kan gedragsproblemen voorkomen.

Verwachtingen van ouders

Ouders hebben voor het krijgen van een kind vaak verwachtingen en een beeld van het ouderschap. De mate waarin deze verwachtingen realistisch zijn, staan in relatie tot het zelfvertrouwen van ouders. Als hun verwachtingen kloppen met de realiteit, kennen ouders veel succesmomenten en groeien ze in hun zelfvertrouwen.

Andersom neemt het vertrouwen van de ouders af als de werkelijkheid anders blijkt te zijn. Een goede voorbereiding op het aanstaande ouderschap helpt om te gaan met de komende veranderingen. Wanneer ouders er bijvoorbeeld samen over praten en onderling afspraken maken, kunnen zij vaak beter anticiperen op de veranderingen die het krijgen van een kind met zich meebrengen.

Lees meer over wat je rol als professional is bij een goede voorbereiding op aanstaand ouderschap.

Levensvaardigheden van ouders

Uit onderzoek blijkt dat levensvaardigheden van ouders een positief effect hebben op het welzijn van ouders en hun kinderen. Wat zijn levensvaardigheden? Dit zijn vaardigheden die ouders helpen om met dagelijkse situaties om te gaan die zij tegenkomen als ouder. Denk bijvoorbeeld aan de vaardigheid om te kunnen plannen, creatief te denken, het reguleren van emoties, het omgaan met stress en relaties.

Levensvaardigheden in het ouderschap

Zelfbewustzijn

Het kunnen herkennen van eigen emoties en gedachten en weten wat de invloed van het eigen gedrag is. Ouders voelen zich zeker over zichzelf en wat ze kunnen.

Zelfmanagement

Het kunnen beheersen van eigen emoties, gedachten en gedrag. Het kunnen omgaan met stress, zichzelf motiveren en naar doelen werken en deze behalen.

Maatschappelijk bewustzijn

Het kunnen in leven in andere mensen met verschillende achtergronden en culturen en het begrijpen van sociale en ethische normen van gedrag.

Relatievaardigheden

Het kunnen aangaan van positieve relaties met verschillende mensen. Dit betekent helder communiceren, actief luisteren, samenwerken, groepsdruk weerstaan, onderhandelen en hulp aanbieden wanneer dit nodig is.

Verantwoordelijke besluitvorming

Het kunnen maken van constructieve en respectvolle keuzes en beslissingen over persoonlijk gedrag en sociale interactie. Deze beslissingen worden genomen door goed na te denken over wat eerlijk en veilig is, wat anderen normaal vinden, en wat goed is voor jezelf en voor andere mensen.

Naast de term levensvaardigheden wordt ook de term 21st century skills vaak gebruikt. Dit zijn vaardigheden die belangrijk zijn bij zaken die komen kijken bij deze tijd, zoals mediawijsheid.

Lees meer over levensvaardigheden en ouderschap op de lectoraat Ouderschap en Ouderbegeleiding van de Hogeschool Leiden.