Sturen op kwaliteit in de jeugdhulp

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor alle jeugdhulp. Om maatschappelijke resultaten te bereiken willen gemeenten sturen op kwaliteit van jeugdhulp. Sturen op kwaliteit wil zeggen: doe je de goede dingen en doe je de dingen goed?

Wat kun je als gemeente doen?

Maak de omslag van sturen op kosten naar sturen op maatschappelijke resultaten. Stel jezelf de vraag: hoe gaat het met de kinderen en jongeren in mijn gemeente en waar willen we over vier jaar staan? Prioriteer thema's op basis van een inhoudelijke onderbouwing. Zet vervolgens gezamenlijk een proces van leren en verbeteren in gang. Spreek met de uitvoerende partners over de uitkomsten van hun inspanningen. Hou altijd de focus op het gezamenlijke maatschappelijke resultaat.
 

Meten, spreken en verbeteren

Jeugdhulpaanbieders leveren goede hulp door te werken met effectieve methoden en goed opgeleide medewerkers. Gemeenten en jeugdhulpaanbieders evalueren de geboden hulp door samen te praten over de uitkomsten van de jeugdhulp. Het Nederlands Jeugdinstituut ontwikkelde hiervoor de tool Samen in gesprek over cijfers.

In het Samenwerkingsverband Effectieve Jeugdhulp Nederland (SEJN) werken jeugdhulpaanbieders met elkaar aan de effectiviteit van jeugdhulp. In de Lerende Databank Jeugd (LDJ) brengen de jeugdhulpaanbieders gegevens over doelgroep, aanpak en uitkomsten van jeugdhulp samen.

Door de informatie samen te voegen in de LDJ kun je resultaten van organisaties, teams en interventies met elkaar vergelijken. De organisaties bespreken die resultaten met elkaar. Zo leren ze van elkaar en weten ze hoe ze de hulp verder kunnen verbeteren. Het SEJN maakte een video over hoe dat werkt. 

Kwaliteitskompas

Het Kwaliteitskompas is een instrument voor gemeenten die, samen met partners, willen sturen op kwaliteit. Het Nederlands Jeugdinstituut kan gemeenten, aan de hand van de zes stappen uit het Kwaliteitskompas, ondersteunen bij hun sturing op kwaliteit. Naar het Kwaliteitskompas

Sturen op effectiviteit

Gemeenten kunnen hun inkoopbeleid zo vormgeven dat zij kunnen sturen op kwaliteit en effectiviteit van jeugdhulp. Ze kunnen in gesprek gaan met jeugdhulporganisaties over de resultaten, om samen te zorgen voor een sluitend en effectief jeugdhulpaanbod. Zo geven zij vorm aan hun maatschappelijk partnerschap.

Voor een sluitend en effectief jeugdhulpaanbod is het belangrijk dat gemeenten en jeugdhulporganisaties zich afvragen wanneer en in welk onderdeel van het jeugdveld erkende interventies worden ingezet, wanneer andere interventies worden benut en wanneer losse elementen van interventies gecombineerd worden om de gewenste resultaten te bereiken. Door daarover met elkaar in gesprek te blijven, creëren zij een permanente cyclus van leren en ontwikkelen. In die cyclus trekken praktijkmensen en beleidsmakers als partners op bij het realiseren van effectieve hulp en ondersteuning in het jeugdveld.

U leest meer over het maatschappelijk partnerschap tussen gemeenten en jeugdhulporganisaties in de publicatie Effectief werken in het veranderende jeugdveld.

Kosteneffectiviteit

Beleidsmakers beschikken over beperkte middelen. Hun beperkte budget vraagt om keuzes in de interventies die ze inzetten. Een belangrijk criterium is de verhouding tussen de investering die een interventie vereist en het maatschappelijk rendement daarvan: de kosteneffectiviteit.

Kosteneffectiviteit kan op verschillende manieren onderzocht worden.  Een veel gebruikte methode is een maatschappelijke kosten-baten analyse (mkba). Deze geeft een breed beeld van de effecten van een beleidsmaatregel in de maatschappij en zet die af tegen de kosten.

De Kwaliteitsmeter MKBA helpt bij het opzetten en het interpreteren van een mkba. Na het gebruik van deze kwaliteitsmeter weet je wat de kwaliteit is van de beoordeelde maatschappelijke kosten-batenanalyse. Bij elk onderdeel zie je welke factoren een rol spelen bij het opzetten van nieuwe mkba's en interpreteren van bestaande mkba's.

Bram van den Berg