Scholen kunnen meer actieve aandacht besteden aan de basiswaarden van de democratische rechtstaat. Niet alle scholen blijken genoeg te doen aan het bevorderen van deze basiswaarden. Dat blijkt uit een rapport van de Inspectie van het Onderwijs, die onderzoek deed naar de rol van burgerschap binnen het basis- en voortgezet onderwijs.
Scholen mogen geen onderwijs geven dat in strijd is met de basiswaarden van de democratische rechtsstaat. Het gaat dan bijvoorbeeld om waarden zoals verdraagzaamheid, gelijkwaardigheid en het afwijzen van discriminatie. De inspectie trof op scholen vrijwel geen situaties aan die in strijd zijn met deze basiswaarden.
Bevorderen van basiswaarden
Wel concludeert de inspectie dat een kwart van de onderzochte scholen te weinig doet aan het actief bevorderen van deze basiswaarden. Zo bleek dat sommige scholen weinig of niets doen als hun leerlingen zich onverdraagzaam of discriminerend uiten. De betrokken scholen zijn hierop aangesproken. Het ging om een klein aantal scholen met verschillende levensbeschouwelijke opvattingen.
Burgerschapsonderwijs
De inspectie benadrukt dat de bevordering van burgerschap een belangrijke taak is van scholen. Scholen hebben volgens de grondwet vrijheid van onderwijs en dus mogen ze zelf beslissen hoe ze hun burgerschapsonderwijs inrichten. Hoewel de hierboven genoemde scholen voldoen aan de wettelijke opdracht van een minimale vorm van burgerschapsonderwijs, zouden ze volgens de inspectie meer kunnen doen om de basiswaarden van de democratie actief onder de aandacht te brengen.
Bredere blik
Volgens Charlotte Dopper, expert bij het Nederlands Jeugdinstituut, is het belangrijk te onderstrepen dat er veel scholen zijn die het goed doen. 'Er zijn vrijwel geen scholen die handelen in strijd met deze basiswaarden. Ook is aandacht voor deze basiswaarden geen losstaande activiteit. Het hangt samen met aandacht voor een veilig pedagogisch klimaat, voor overeenkomsten en verschillen, voor het mentale welbevinden van jongeren en voor identiteitsvorming. Met voldoende aandacht voor al deze factoren kunnen we gezamenlijk werken aan een positief en veilig opvoedklimaat voor alle kinderen.'
Bron: Inspectie van het Onderwijs; Trouw; Nederlands Jeugdinstituut