Het is opvallend hoe vaak jeugdhulp als eerste vorm van hulp wordt ingeschakeld, terwijl andere vormen van hulp zich terugtrekken. Gemeenten lossen bijvoorbeeld het gebrek aan voldoende passend onderwijs op door jeugdhulp in te zetten. Dat schrijft Expertbureau jb Lorenz in een onderzoeksrapport dat minister Hugo de Jonge op 17 juni naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Jb Lorenz onderzocht of er een relatie is tussen het stijgende gebruik van jeugdhulp zonder verblijf en de afbakening van de jeugdhulpplicht van gemeenten. De Jeugdwet verplicht gemeenten om hulp te bieden bij opgroei- en opvoedproblemen, psychische problemen en stoornissen. Gemeenten kunnen zelf beslissen welke hulp zij willen bieden. Dat geeft hen ruimte voor maatwerk. Ze kunnen bijvoorbeeld de jeugdhulp richten op het hele gezin in plaats van op een kind. Dat is anders bij de Wet langdurige zorg (Wlz) en de Zorgverzekeringswet (Zvw), die uitgaan van hulp aan een individu, niet een gezin.
Andere financiers
Door het stijgende jeugdhulpgebruik hebben gemeenten de behoefte om strakker af te bakenen welke hulp en ondersteuning valt onder het begrip jeugdhulp. Het is echter lastig om over die afbakening afspraken te maken met andere financiers van hulp, zoals zorgverzekeraars en zorgkantoren, die werken op basis van de Wlz en de Zvw. Ook constateren de onderzoekers dat bij gebrek aan passend onderwijs vaak een beroep wordt gedaan op jeugdhulp in de vorm van dagbesteding, individuele begeleiding op school, socialevaardigheidstraining en dyslexiezorg.
De onderzoekers zien geen heil in een landelijke afbakening van de jeugdhulpplicht. Daarmee sluiten ze aan bij het advies van het Expertiseteam Reikwijdte Jeugdhulpplicht. Ze adviseren gemeenten de regie te nemen om te komen tot een duidelijke visie op jeugdhulp. De onderzoekers pleiten voor een lokaal politiek en maatschappelijk debat over de afbakening van de jeugdhulpplicht, met de gemeenteraad, ouders, kinderen en jongeren, en zorgaanbieders.
Familiegroepsplan
Ook doen gemeenten er goed aan bindende samenwerkingsafspraken te maken met partners als zorgverzekeraars, huisartsen, samenwerkingsverbanden van onderwijs, verwijzers en zorgaanbieders. Verder wijzen de onderzoekers op het familiegroepsplan als een bewezen instrument om de eigen kracht en regie van gezinnen en hun sociale omgeving in te zetten en het gebruik van jeugdhulp te verminderen.
Bron: Ministerie van VWS