Week van de Opvoeding: 'Elke ouder heeft behoefte aan steun'

Ouderschap is vaak een ingewikkelde puzzel. Je probeert die stukje voor stukje te leggen, met wisselende energie, omstandigheden, verwachtingen én een sterk verlangen om het zelf voor elkaar te krijgen. Tijdens de Week van de Opvoeding van 13 tot en met 19 oktober staat daarom het thema 'Samen puzzelen' centraal. 'Opvoeden is vaak luchtiger en leuker wanneer ouders hun gevoelens en ervaringen kunnen delen met elkaar', aldus Maartje van Dijken van het NJi.

Volgens Van Dijken vragen veel ouders anderen al om steun, vaak bij naaste familie of vrienden. 'Maar er valt nog veel winst te behalen bij steun of hulp van mensen die net iets verder van je af staan. Denk aan de buren of ouders op het schoolplein of bij de kinderopvang.'

'Helaas zijn er ouders die ook bij familie en vrienden weinig steun vragen of kunnen vragen. Of die, als ze dat wel af en toe doen, drempels ervaren om dit vaker te doen. Bijvoorbeeld omdat ze vinden dat ze het zelf moeten kunnen, denken dat ze falen als ouder als het niet zelf lukt, of anderen niet willen opzadelen met hun 'probleem'. Daarbij speelt vaak een gevoel van wederkerigheid een rol: ik vraag pas iets als de ander mij iets heeft gevraagd. Voor deze ouders is het nog belangrijker om steun toegankelijker te maken.'

Vertrouwensband

Elke ouder heeft behoefte aan steun, ook al pik je daar als professional niet altijd de signalen van op. Het is daarom belangrijk om als professional altijd informele steun in de buurt te organiseren, zodat ouders met elkaar in contact kunnen komen als ze daar behoefte aan hebben. 'Bouw als professional allereerst een vertrouwensband met ouders op', zegt Van Dijken. 'Dan is het makkelijker om een veilige sfeer te creëren waarin ouders zich vrij voelen om hulp te vragen. Of dat nu aan jou als professional is, of aan andere ouders.'

Investeer niet alleen in jouw eigen relatie met de ouders, maar ook die tussen ouders, benadrukt Van Dijken. Laat ouders elke keer weten dat ze er voor een ander kunnen zijn en dat anderen er ook voor hen zijn. Organiseer ontmoetingsmomenten op plekken waar ouders zich al veilig voelen. Vraag ouders bij wie zij zich prettig voelen en probeer ze te bewegen om elkaar met kleine gebaren te steunen. 'Houd het daarbij klein en concreet. Ouders toevoegen aan een appgroep in de buurt kan bijvoorbeeld al een hele wereld van steun openen.'

Oudergroep

Als voorbeeld van steun tussen ouders noemt Van Dijken een oudergroep in Amersfoort die elke week samenkomt. 'Deze ouders werkten met elkaar en een professional aan een veilige sfeer, bouwden aan relaties en kregen alle ruimte om elkaar te ontmoeten en in hun eigen taal ervaringen uit te wisselen. De drempel in de groep is laag om de professional en elkaar vragen te stellen. De professional doet daarbij soms suggesties hoe de ouders elkaar verder kunnen helpen. Wat hierbij hielp is dat de school onvoorwaardelijk een plek bood om deze ontmoetingen te faciliteren.'

Ook de gemeente Ede maakte het mogelijk ouders met elkaar in gesprek te laten gaan. Daarbij gebruikte men cijfers uit de wijk om te zien welke thema's er spelen en waar ouders, kinderen en jongeren mee bezig zijn. Deze thema's kwamen terug in gesprekskaarten tijdens bijvoorbeeld ouderavonden. Dit zorgde bij de ouders voor herkenning, maar bovenal erkenning.

Minder stress

Uit onderzoek blijkt dat hulp of steun van anderen bij het opvoeden stress bij ouders vermindert. Van Dijken: 'Opvoeden is vaak luchtiger en leuker wanneer ouders hun gevoelens en ervaringen kunnen delen met elkaar. Of die nu positief of negatief zijn. De leuke momenten met elkaar delen heeft net zo veel waarde als het delen van worstelingen en frustraties.'

Meer informatie

Week van de OpvoedingAgenda Week van de OpvoedingStappenplan Week van de Opvoeding