VWS geeft ouders adviezen voor schermgebruik

Geef jongeren pas toegang tot sociale media als ze 15 jaar zijn. Dat is een van de adviezen in de Richtlijn gezond schermgebruik, waarmee staatssecretaris Vincent Karremans (VWS) ouders houvast wil geven bij de mediaopvoeding. Vivian den Blanken van het Nederlands Jeugdinstituut begrijpt dat ouders behoefte hebben aan houvast bij de mediaopvoeding, maar vindt het jammer dat alle aandacht nu naar de leeftijdsadviezen gaat. 'De richtlijn heeft ouders veel meer te bieden.'

De richtlijn adviseert om te streven naar een goede balans tussen schermtijd en andere activiteiten. Ook bevat de richtlijn adviezen over hoe ouders hun kinderen kunnen aanmoedigen om hun online ervaringen met hen te delen en hoe ze hun kinderen online weerbaarder kunnen maken. Verder geeft de richtlijn aanbevelingen voor een maximale schermtijd per leeftijdsgroep. Van een half uur per dag vanaf 2 jaar tot maximaal drie uur per dag voor 12-plussers. Na de zomer komt er een publiekscampagne om ouders te helpen bij de mediaopvoeding.

Voor sociale media als Instagram en TikTok geeft Karremans een leeftijdsadvies van minimaal 15 jaar. Platforms voor sociale interactie zoals WhatsApp en Signal zijn geschikt voor gebruik vanaf de middelbare school, dus voor de meeste jongeren op 13-jarige leeftijd. Dat is omdat ze geen verslavende algoritmes gebruiken en meer gericht zijn op contact tussen bekenden. Verder is het advies om kinderen pas in groep 8 van de basisschool een eigen smartphone te geven.

Houvast bij mediaopvoeding

Vivian den Blanken van het Nederlands Jeugdinstituut begrijpt dat ouders behoefte hebben aan houvast bij de mediaopvoeding, maar vindt het jammer dat alle aandacht nu naar de leeftijdsadviezen gaat. 'De richtlijn heeft ouders veel meer te bieden. Die geeft een duidelijk overzicht van wat we weten over mediaopvoeding. Bijvoorbeeld het belang van meekijken met wat je kinderen online doen, en het goede voorbeeld geven met je eigen gedrag. Die aspecten raken nu ondergesneeuwd door de focus op de leeftijdsgrens van 15 jaar.'

'Een leeftijdsgrens legt de verantwoordelijkheid voor mediagebruik bij ouders en opvoeders', zegt Den Blanken. 'Maar kinderen en jongeren verdienen een online omgeving die hen in de basis beschermt. Waarin ze kunnen experimenteren en leren. Daarvoor is nodig dat de schadelijke elementen van sociale media worden aangepakt met wet- en regelgeving. Een leeftijdsgrens verschuift de experimenteer- en ontwikkelfase. Als jongeren pas vanaf 15 jaar op de platforms zitten terwijl die platforms toch niet veilig zijn, hebben jongeren niet geleerd hoe ze veilig met sociale media kunnen omgaan.'

Sociale media aan banden

'De online wereld is een openbare ruimte. Net zoals de straat, maar dan zonder verkeersregels en zebrapaden. Sociale media zijn commercieel en stellen niet de veiligheid en gezondheid van kinderen voorop. Ze hebben winst maken als doel en gebruiken algoritmes om ons langer online te houden. Er moet meer wetgeving komen om die aspecten van sociale media voor kinderen aan banden te leggen.'

In de brief waarmee hij de richtlijn naar de Tweede Kamer stuurt, schrijft Karremans dat hij voor dat laatste Europese samenwerking zoekt. Hij wil versterking van Europese wetgeving. Die moet gericht zijn op de veiligheid van digitale diensten en uniforme leeftijdsnormen voor sociale media in heel Europa.

Meer informatie

Bericht VWSRichtlijn gezond schermgebruikBegeleidende brief aan de Tweede Kamer