Ontwikkelingen rond licht verstandelijk beperkte jeugd

Hulp

De hulp aan kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking (lvb) en hun ouders wordt gefinancierd uit de Jeugdwet. Gemeenten voeren de wet uit. Het is aan hen hoe zij het hulpaanbod voor kinderen en jongeren met een lvb inrichten. Sommige gemeenten zetten het aanbod ongewijzigd voort en andere hebben ervoor gekozen om de zorg te vernieuwen.

De ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Veiligheid en Justitie (VenJ) hebben samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten een brochure voor gemeenten gepubliceerd over de hulp aan kinderen en jongeren met een beperking onder de Jeugdwet. Er wordt onder meer informatie gegeven over de toeleiding naar zorg, over de samenwerking tussen zorg en onderwijs en er wordt aan de hand van voorbeelden beschreven hoe de hulp er in de praktijk uit kan zien. 

Werk

Voor jongeren met een licht verstandelijke beperking kan het verkrijgen en behouden van werk een van de problemen zijn waar ze mee worstelen. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor alle jongeren die onvoldoende arbeidsvermogen hebben om zelfstandig in hun levensonderhoud te voorzien. Dit is vastgelegd in de Participatiewet. Met deze wet wil het kabinet-Rutte II bereiken dat jongeren met een beperking die kunnen werken, aan het werk gaan.

Inkomen

30 procent van de jongeren die jaarlijks instromen in de Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wajong) heeft een licht verstandelijke beperking. Jongeren die op 1 januari 2015 al een Wajong-uitkering hadden, houden recht op deze uitkering en blijven bij de uitkeringsinstantie UWV. Wanneer ze een Wajong hebben aangevraagd vóór 2010 beoordeelt het UWV opnieuw of ze mogelijkheden hebben om te werken. Vindt het UWV dat ze (gedeeltelijk) kunnen werken, dan krijgen ze vanaf 2018 70 procent in plaats van 75 procent van het minimumloon. Jongeren die na 1 januari 2015 Wajong aanvragen, krijgen deze uitkering alleen als zij nooit meer kunnen werken.

Jongeren die geen recht hebben op Wajong, kunnen bij de gemeente vragen om hulp bij het vinden en houden van werk en om een bijstandsuitkering. In het sociaal akkoord dat in april 2013 is gesloten, hebben werkgevers zich garant gesteld voor 100.000 extra banen voor mensen met een arbeidsbeperking, en de overheid voor 25.000 banen. Jongeren in de Wajong-regeling komen als eerste voor deze banen in aanmerking.

Onderwijs

Niet alleen op het gebied van hulp, werk en inkomen, maar ook in het onderwijs aan kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking is veel veranderd. Sinds  1 augustus 2014 is passend onderwijs ingegaan. Passend onderwijs heeft als doel zo veel mogelijk leerlingen op een reguliere school onderwijs te laten volgen. Zo worden ze naar verwachting beter voorbereid op een vervolgopleiding en kunnen ze beter participeren in de samenleving.

Het speciaal onderwijs is niet verdwenen. Kinderen en jongeren die het echt nodig hebben, kunnen nog steeds naar een speciale school. Schoolbesturen hebben een wettelijke zorgplicht: zij moeten elk kind een passende onderwijsplek bieden. Een passende onderwijsplek kan de eigen school zijn, eventueel met extra ondersteuning in de klas, een andere reguliere school in de regio of een school in het speciaal onderwijs.

Foto Danielle de Veld