Nils: 'Ik wilde graag blijven leren, maar er werd niet naar me geluisterd'

Op zoek naar de juiste begeleiding

Het speciaal onderwijs zag Nils niet zitten, omdat hij gewoon de havo wilde afmaken. Hij ging daarom met zijn moeder op zoek naar een reguliere school die hem de juiste begeleiding kon geven. 'Gelukkig vonden we de Einstein Class', vertelt Nils. Een speciaal leertraject van de reguliere middelbare school CSG Anna Maria van Schurman. Dit leertraject helpt jongeren met autisme langer in het regulier onderwijs te blijven. Taede Haarsma is er leraar en locatiedirecteur. Nils: 'In het eerste gesprek met Taede vertelde ik hoe graag ik weer wilde leren en ik weet nog zo goed dat hij zei: "Ik weet nog niet hoe we het gaan doen, maar we gaan het gewoon doen!". Wat was dat een opluchting, omdat ik me eindelijk weer eens welkom voelde.'

Kijken naar wat een leerling nodig heeft

Nils vertelt hoe de Einstein Class voor hem het verschil maakte. 'Ik moest een keer een week voor mijn vakantie een toets herkansen. Tijdens de pauze besprak ik met mijn onderwijscoach dat ik die toets eigenlijk niet zo zag zitten. Ik had die dag namelijk een lastige dag, omdat mijn moeder in het ziekenhuis lag. Ik moest even tot rust komen. Er werd toen echt gekeken naar wat ik nodig had en er werd besloten dat ik de toets de volgende dag mocht maken. Dan voel je je pas echt gehoord!'

Goed onderwijs is gehoord en gezien worden

'Wij geloven dat je pas goed onderwijs kan geven als iedereen zich gehoord en gezien voelt', legt Taede uit. 'Bij de Einstein Class beginnen we de dag daarom altijd met de emotiethermometer. Hiermee geven leerlingen met een kleur aan hoe ze zich die dag voelen. Als een leerling aangeeft "ik zit in het rood", dan kun je het daar direct over hebben. "Hoe komt het en wat kunnen wij doen om te zorgen dat je weer naar groen gaat?".'

Taede: 'Ook ik doe hieraan mee. Het is net zo belangrijk voor leerlingen om te weten hoe ik erin sta. Veel leraren vinden het niet professioneel om aan zoiets mee te doen, maar zo zorg je juist voor openheid en leer je goed naar elkaar te luisteren. Écht luisteren betekent ook dat je iets teruggeeft.'

Zo moeilijk is het niet

Volgens Taede denken we vaak dat we naar iemand luisteren, maar begrijpen we niet écht wat diegene heeft gezegd. 'Je moet goed doorvragen. Dat is iets wat je jezelf kunt aanleren.' Daar is Nils het mee eens: 'Je moet teruggeven dat je de ander echt hebt gehoord. Bij een meningsverschil is het bijvoorbeeld belangrijk dat je uitlegt waaróm je het niet met me eens bent. Dan laat je namelijk zien dat je wat ik heb gezegd in overweging neemt. Luisteren is helemaal niet zo moeilijk: je moet gewoon je oren opendoen!'

Een verschil tussen luisteren en gehoord worden

'Vraag je een leraar of die goed luistert dan hoor je al snel "Luisteren? Wij leraren luisteren de hele dag naar kinderen"', zegt Taede. 'Maar luisteren is heel wat anders dan echt proberen te begrijpen wat een leerling bedoelt en zorgen dat een leerling zich gehoord voelt. We vullen al snel iets voor een ander in en gaan door met de orde van de dag. Ik durf niet te zeggen dat ik zelf altijd goed luister, maar ik doe mijn best. Als ik het erg druk heb dan luister ik minder goed. Als ik goed in mijn vel zit en voldoende rust heb dan gaat het een stuk makkelijker.'

Ondersteunen in het reguliere onderwijs

Taede: 'Toen Nils bij ons aanklopte voor hulp, waren er collega's die zeiden "als hij nu pas de havo gaat doen bij ons, dan is hij straks 20 of 21 als hij zijn diploma haalt. Moeten we dat wel willen?". Nou en! We moeten er echt vanaf dat reguliere scholen minpunten krijgen als iemand langer over zijn diploma halen doet. Het wordt tijd dat we in het reguliere onderwijs gaan luisteren naar leerlingen met een ondersteuningsbehoefte, in plaats van ze door te sturen naar speciaal onderwijs.'

Meer informatie

Lees meer voorbeelden uit de praktijk in het online magazine De stem van de leerling