Samenwerken aan preventief jeugdbeleid

Met wie werk je samen aan preventief jeugdbeleid?  

Iedere gemeente wil dat kinderen zo prettig en kansrijk mogelijk kunnen opgroeien. En dat alledaagse vragen rond opgroeien en opvoeden snel worden beantwoord zodat ze niet uitgroeien tot problemen. Daarom investeren gemeenten in preventief beleid. Voor effectief preventief beleid moeten gemeenten samenwerken met een groot aantal (basis)voorzieningen. Denk aan scholen, kinderopvang, leerplicht, jeugdgezondheidszorg, huisartsen, jeugdhulp, kinder- en jongerenwerk, sportverenigingen en cultuurverenigingen. Het opzetten en evalueren van preventief beleid doe je niet zonder het betrekken van kinderen, jongeren en ouders.  

Op de pagina Overzicht van het jeugdveld in Nederland vind je een overzicht van de mensen en voorzieningen die zijn betrokken bij het opgroeien van kinderen. De voorzieningen in de binnenste twee cirkels rondom een gezin zijn van belang voor effectief preventiebeleid.

Wanneer werkt preventief jeugdbeleid?

Preventief beleid werkt als het een samenhangende aanpak is. Kies niet voor beleid bestaande uit losse projecten, want dat heeft weinig effect. Voor duurzame effecten is een doelgericht en samenhangend plan nodig, vanuit alle leefdomeinen: thuis, op school, vrije tijd, en online. Dit betekent een aanpak voor de pedagogische basis, individuele steun aan kinderen en jongeren, partnerschap met ouders, mentorcontact en het ontwikkelen van talenten via sport, spel en culturele activiteiten, buurtwerk en (vrijwillig) jeugdwerk.

Er bestaat geen aanpak die altijd werkt. Wel is bekend welke aanpakken het meest effectief zijn: doelgerichte en samenhangende aanpakken die met lokale partners voor een langere tijd worden ingezet en regelmatig worden geëvalueerd. Er zijn verschillende bouwstenen die bijdragen aan de effectiviteit van een aanpak. Denk aan aansluiting bij de lokale context, gebruikmaken van kennis over 'wat werkt' en goed toegeruste professionals. Lees meer over de zeven bouwstenen voor een effectieve jeugdaanpak.

Hoe kom je tot preventief jeugdbeleid met impact?

Je kunt de Preventiematrix gebruiken om te inventariseren wat er al in een gemeente gebeurt op preventie. Door alle activiteiten in een matrix onder te brengen wordt inzichtelijk op welke thema's en welke vormen van preventie wordt ingezet. Maar ook waar het aan preventieve activiteiten ontbreekt.

Daarnaast biedt het Kwaliteitskompas handvatten om preventief jeugdbeleid met impact te realiseren. Dit kompas bestaat uit zes bouwstenen die helpen om te komen tot meer samenhang in het jeugdbeleid. 

Aan de hand van het Kwaliteitskompas is het Stappenplan Samen de Effecten van armoede in gezinnen verminderen opgesteld. Dit stappenplan vormt een praktische uitwerking van het Kwaliteitskompas op dit specifieke thema.

Hoe betrek je jongeren bij beleid?

Als beleidsmakers en jongeren het beleid samen vormgeven, worden oplossingen innovatiever en duurzamer. Het zorgt ervoor dat beleid beter aansluit bij de leefwereld van jongeren. Jongeren kunnen goed aangeven hoe het met hen gaat en waar zij behoefte aan hebben.

Informatie over hoe je jongeren kunt betrekken vind je op de pagina Gemeenten en jeugdparticipatie. Ook de stem van ouders en opvoeders is belangrijk. Welke steun hebben zij nodig? Inspiratie voor het betrekken van ouders bij het beleid vind je in dit document met geleerde lessen over ouderbetrokkenheid.

Hoe werk je samen met ouders?

Ouders en opvoeders zijn de belangrijkste mensen in het leven van hun kinderen. Ze zijn daarom dan ook onmisbare partners voor gemeenten om kinderen gezond en veilig te laten opgroeien. Hoe zorg je als gemeente voor een gelijkwaardige samenwerking met ouders? De pilotgemeenten van het project 'Opgroeien in een Kansrijke Omgeving' werken hard aan een goede samenwerking met ouders van tieners. Hun geleerde lessen zijn samengebracht in negen praktische tips voor andere gemeenten. 

Meer informatie

• Staat van de Jeugd biedt een compacte set cijfers waarmee je als gemeente samen met maatschappelijke partners het gesprek kunt voeren.
• Samen in gesprek over cijfers
• Welke partners heb je nodig voor preventief beleid? Overzicht van het jeugdveld in Nederland
• Top tien positieve ontwikkeling jeugd.Wat zijn de beschermende factoren die de positieve ontwikkeling van kinderen en jongeren bevorderen?
• Potentie van preventie. Over de inzet van effectieve preventie.
• Andere kennisinstituten met expertise op gebied van preventie, zoals het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (jeugdgezondheidszorg), Pharos (gezondheidsverschillen), en het Trimbos-instituut (middelengebruik en mentale gezondheid). Het RIVM heeft Grip op preventie gepubliceerd en een toolkit over preventie in de wijk gemaakt. 

Alle pagina's over impact maken met jeugdbeleid