Ruim een kwart van de Nederlandse kinderen groeit op bij een of twee ouders met een migratieachtergrond of is zelf gemigreerd. Deze kinderen moeten soms voor een andere soort uitdagingen te staan. Hoe begeleid je als professional deze kinderen?
Opgroeien met een migratieachtergrond
Het merendeel van de kinderen met een migratieachtergrond behoort tot de tweede generatie: zij zijn in Nederland geboren en getogen.
Bij kinderen die opgroeien in een gezin met een migratieachtergrond kunnen er thuis bepaalde waarden, verwachtingen of gewoontes zijn die buitenshuis niet worden bekrachtigd of waar geen rekening mee wordt gehouden. Bijvoorbeeld op school, bij jeugdvoorzieningen of op het werk. Andersom kan ook: waarden of verwachtingen vanuit de omgeving staan thuis minder centraal. Hierdoor moeten deze kinderen soms meer zelf uitzoeken of staan ze voor extra uitdagingen.
Als professional kun je te maken krijgen met vragen die te maken hebben met het ontwikkelen van je identiteit bij het opgroeien in meerdere culturen of het opgroeien als minderheid. Denk bijvoorbeeld aan kinderen die in de knel komen met vragen als: wie ben ik, tot welke groep behoor ik, hoe ga ik om met verschillende waarden? Maar ook: hoe ga ik om met discriminatie?
Ook kinderen en jongeren met ouders van de tweede generatie, die als derde generatie volgens de officiële definitie geen migratieachtergrond hebben, kunnen hiermee te maken hebben. Ook zij voelen zich vaak niet in alle opzichten hetzelfde als jongeren zonder migratieachtergrond, worden anders bejegend of anders opgevoed.
Handelingsperspectieven voor professionals
Als professional is het van belang dat je rekening houdt met de extra opgaven die een jongere met een cultureel diverse achtergrond kan hebben. Aanvullend op sensitief vakmanschap is het volgende belangrijk om te doen.
Houd rekening met vraagstukken rond identiteit
Wees je ervan bewust dat jongeren met een migratieachtergrond bij hun identiteitsontwikkeling te maken krijgen met extra opgaven en vragen. 'Wie ben ik?' is een vraagstuk voor alle jongeren. Bij jongeren met een meervoudige culturele identiteit is dit vraagstuk meer gelaagd. Zij identificeren zich vaak zowel met Nederland of de plek waar ze opgroeien, als met hun eigen etnisch-culturele achtergrond.
Welke deelidentiteit vooropstaat, hangt af van de omgeving waarin ze op dat moment verkeren. Kijk specifiek naar de behoefte van de jongere en probeer die in kaart te brengen. Stem dit met de jongere zelf af. Wat heeft hij of zij nodig?
Sluit aan bij de leefwereld
Sluit aan bij de leefwereld van de jongeren. Hoewel er verschillen zijn, is het belangrijk om met een open visie te begeleiden en je niet te laten leiden door de ideeën en verwachtingen die je hebt. Bied ruimte voor eigen ideeën en beleving. Laat zien dat je luistert en probeer de jongere te begrijpen.
Bronnen
Geboren en getogen: onderzoek naar de identiteitsbeleving en gevoelens van binding van jongeren met een migratieachtergrond (2019).
Geboren en getogen 2.0: onderzoek naar de meervoudige identiteit van jongeren met een migratieachtergrond van de tweede en derde generatie (2020).
